Cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

Stary cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanym, powstał w połowie XIX wieku, na którym od lat dwudziestych XX wieku chowano; oprócz tych, którzy posiadali tu rodzinne grobowce  już tylko ludzi wybitnych i zasłużonych dla Zakopanego, Tatr i Podhala. Nazwa cmentarza pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi, na której jest zlokalizowany, Jana Pęksy. W gwarze góralskiej „brzyz” („brzyzek”) oznacza urwisko nad potokiem.

Na Pęksowym Brzyzku znajduje się około 500 grobów, w tym 250 osób zasłużonych. Cmentarz otacza kamienny mur. Prawie wszystkie nagrobki są niepowtarzalnymi dziełami sztuki.

Na cmentarzu możemy odnaleźć groby zasłużonych takich jak np : symboliczny grób Witkacego, razem z mogiłą jego matki, Stanisława Marusarza (z żoną lreną), Kornela Makuszyńskiego, Władysława Orkana, Tytusa Chałubińskiego, prochy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Sabały, Stanisława Witkiewicza, nagrobki Karola Stryjeńskiego, Antoniego Kenara, Jana Długosza, Antoniego Rząsy , Władysława Hasiora, grobowiec rodziny Chramców, mogiła ks. Józefa Stolarczyka, Beaty Obertyńskiej, nagrobek Mieczysława Biernacika.

Przed cmentarzem znajduje się zabytkowy kościółek pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, najstarszy drewniany kościół w Zakopanem, powstały w latach 1847–1852. Wystrój wnętrza tworzą obrazy ludowe oraz drewniane figurki pochodzące z połowy XIX wieku. Na ołtarzu replika częstochowskiego obrazu Czarnej Madonny.