Twierdza w Srebrnej Górze

Twierdza w Srebrnej Górze została wzniesiona w latach 1765–1777. Twierdza składa się z sześciu fortów. Pierwszym, i jak dotąd jedynym sprawdzianem dla obronności fortyfikacji było oblężenie przez wojska napoleońskie podczas wojny Prus z Francją (1806-1807). 28 czerwca 1807 r. Bawarczycy i Wirtemberczycy szturmem zdobyli Srebrną Górę. Twierdza nie została jednak zajęta, gdyż 9 lipca 1807 podpisano pokój w Tylży. W latach 1830-1848 Twierdzę Srebrnogórską wykorzystywano jako więzienie dla działaczy ruchu „Młodych Niemców”.

W II poł XIX w. zaczęto dostrzegać korzyści płynące z turystyki i rekreacji. Władze pruskie nakazały zaprzestać niszczenia twierdzy i uczynić z niej atrakcję dla przyjezdnych. Po I wojnie światowej główny fort odremontowano i urządzono w jego wnętrzu restaurację "Donjon". Dynamiczny rozwój turystyki przerwała II wojna światowa.W fortach utworzono karny obóz jeniecki. Lata powojenne przyniosły postępującą dewastację twierdzy złupionej wcześniej przez wojska radzieckie.

Dopiero w 1965 roku PTTK i Komenda Dolnośląskiej Chorągwi ZHP podpisała porozumienie, na mocy którego uprzątnięto II Fort Rogowy i nadano mu nazwę "Harcerz". Fort Ostróg uprzątnięto przy pomocy ówczesnego (1969) ministerstwa Górnictwa i przemianowano na Fort "Górnik". W dniu 28 czerwca 1974 na terenie Fortu Donżon otwarto muzeum ciężkiej broni palnej. Twierdza Srebrnogórska została uznana za pomnik historii rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 kwietnia 2004.

Krążą opowieści o skarbach ukrytych przez hitlerowców w podziemiach twierdzy. W 1995 roku odnaleziono za pomocą georadaru dwie sporej wielkości, dobrze zamaskowane komory podziemne, zbudowane prawdopodobnie podczas II wojny światowe.

8 czerwca 2013 w twierdzy odbyła się rekonstrukcja bitwy  z 1807r. Towarzyszyły przy tym inne atrakcje takie jak jarmark, pokazy musztry poszczególnych wojsk, spektakl teatralny "Ludzie poza pamięcią", koncert zakończony pokazem sztucznych ogni. Pogoda dopisała więc wszyscy bawili się bardzo dobrze.

Kopalnia Złoty Stok

Historia eksploatacji złota w okolicy Złotego Stoku sięga pierwszego tysiąclecia naszej ery. Od tego czasu aż do lat dzisiejszych zdołano wydrążyć przeszło 300 km sztolni, szybów i chodników rozmieszczonych aż na 21 poziomach.
Największy rozkwit górnictwa złota przypadł w Złotym Stoku na początek XVI w.
W 1507 r. przeniesiono tu z Ząbkowic Śląskich mennicę książęcą i zaczęto bić złote dukaty. W drugiej dekadzie XVI w. zaczęły tu inwestować europejskie spółki górniczo-hutnicze. W tym czasie ze swoich prawie dwustu kopalń Złoty Stok dostarczał około 8% całej europejskiej produkcji złota.
Złoto ze Złotego Stoku miało znaczący udział w historii świata. Fuggerowie, wieloletni właściciele tutejszych kopalń i hut wspierali swym złotem królową hiszpańską Izabelę, która mogła dzięki temu sfinansować wyprawę Krzysztofa Kolumba, zakończoną odkryciem Ameryki. Niejakie udziały miał tu słynny rzeźbiarz Wit Stwosz
Sławę kopalniom złotostockim przyniósł pierwszy na świecie odstrzał skał przy pomocy czarnego prochu strzelniczego (1612 r.)
Na przestrzeni całego okresu wydobywczego, tj. w ciągu ponad 700 lat, wydobyto w Złotym Stoku ok. 16 ton czystego złota. Od początków  XVIII wieku podstawowym produktem złotostockich kopalń i hut stał się arszenik, złoto było już tylko produktem ubocznym.
W 1961 roku ostatecznie kopalnie zamknięto. Po 35 latach „ożyła” na nowo - 28 maja 1996 roku uruchomiono Podziemną Trasę Turystyczną "Kopalnia Złota". Do tej pory udało się udostępnić niezwykle ciekawe dawne wyrobiska: "Sztolnię Gertruda" i "Sztolnię Czarną Górną" z jedynym w Polsce podziemnym wodospadem (8 m wysokości), a od 2007 roku „Sztolnie Czarną Dolną”.

 Strona kopalni: www.kopalniazlota.pl

Cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem

Stary cmentarz na Pęksowym Brzyzku w Zakopanym, powstał w połowie XIX wieku, na którym od lat dwudziestych XX wieku chowano; oprócz tych, którzy posiadali tu rodzinne grobowce  już tylko ludzi wybitnych i zasłużonych dla Zakopanego, Tatr i Podhala. Nazwa cmentarza pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi, na której jest zlokalizowany, Jana Pęksy. W gwarze góralskiej „brzyz” („brzyzek”) oznacza urwisko nad potokiem.

Na Pęksowym Brzyzku znajduje się około 500 grobów, w tym 250 osób zasłużonych. Cmentarz otacza kamienny mur. Prawie wszystkie nagrobki są niepowtarzalnymi dziełami sztuki.

Na cmentarzu możemy odnaleźć groby zasłużonych takich jak np : symboliczny grób Witkacego, razem z mogiłą jego matki, Stanisława Marusarza (z żoną lreną), Kornela Makuszyńskiego, Władysława Orkana, Tytusa Chałubińskiego, prochy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Sabały, Stanisława Witkiewicza, nagrobki Karola Stryjeńskiego, Antoniego Kenara, Jana Długosza, Antoniego Rząsy , Władysława Hasiora, grobowiec rodziny Chramców, mogiła ks. Józefa Stolarczyka, Beaty Obertyńskiej, nagrobek Mieczysława Biernacika.

Przed cmentarzem znajduje się zabytkowy kościółek pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, najstarszy drewniany kościół w Zakopanem, powstały w latach 1847–1852. Wystrój wnętrza tworzą obrazy ludowe oraz drewniane figurki pochodzące z połowy XIX wieku. Na ołtarzu replika częstochowskiego obrazu Czarnej Madonny.